Rajd Paryż - Dakar wymyślił francuski motocyklista Thierry Sabine, który uznał, że ściganie się w ekstremalnie trudnych afrykańskich warunkach przyciągnie miłośników motorsportu z awanturniczą żyłką. Nie pomylił się. Z roku na rok impreza stawała się coraz bardziej popularna, stając się najbardziej prestiżowym wydarzeniem w świecie rajdów terenowych.
Pierwszy Paryż - Dakar wystartował 26 grudnia 1978 roku z paryskiego Placu Trocadero. Przez długie lata zawodnicy jeździli po afrykańskich bezdrożach, a ich celem było dotarcie do stolicy Senegalu. Było to karkołomne zadanie, problemy techniczne seryjnie eliminowały pojazdy, zdarzały się też wypadki śmiertelne.
Z czasem zrezygnowano ze startu w Paryżu, a trasa ulegała modyfikacjom, m.in. z powodu zagrożenia terrorystycznego w Północnej Afryce. W końcu organizatorzy postanowili przenieść rywalizację do Ameryki Południowej. Nazwa pozostała, ale warunki zmieniły się całkowicie. Ścigano się po pustyni Atakama i w Andach, w upałach i przenikliwym zimnie, w palącym słońcu i ulewnym deszczu, czasem też w śniegu. Nie wszystkim to odpowiadało, chociaż byli też zwolennicy takich wyzwań.
Po paru latach chęć południowoamerykańskich krajów do współfinansowania rajdu wyraźnie osłabła i organizatorzy stanęli w obliczu kolejnego kryzysu. Wtedy pojawiła się inwestująca bardzo mocno w sport Arabia Saudyjska ze swoimi nieograniczonymi możliwościami. Okazało się to strzałem w dziesiątkę i w 2020 roku Dakar otworzył kolejny rozdział w historii. Zadowoleni byli też dakarowi ortodoksi, którzy w końcu znowu mają pod dostatkiem wydm i piasków.
Rajd Dakar ma wielu bohaterów. Najważniejsze miejsce w nieformalnej "galerii chwały" zajmuje jego 14-krotny zwycięzca Stephane Peterhansel. Francuz, którego w tym roku zabraknie na starcie, sześciokrotnie triumfował jadąc motocyklem i ośmiokrotnie za kierownicą samochodu. Wygrał w sumie 83 etapy, co także jest rekordem. Drugi pod tym względem Rosjanin Władimir Czagin był najlepszy na 63 odcinkach w rywalizacji ciężarówek.
Ważne miejsce w historii imprezy zajmuje Eryk Goczał. W 2023 roku, dwa miesiące po swoich 18. urodzinach i świeżo po zdaniu egzaminu na prawo jazdy, okazał się najlepszy w klasie lekkich pojazdów SSV i pozostaje najmłodszym triumfatorem Dakaru. Jego zdjęcie organizatorzy umieścili w towarzystwie dakarowych sław.
Z Polaków Rajd Dakar wygrali jeszcze Rafał Sonik na quadzie (2015) i jadący w ekipie holenderskiej ciężarówki mechanik Dariusz Rodewald (2012, 2016, 2023).
Od początku istnienia Rajd Dakar odwiedził 30 krajów na czterech kontynentach (Europa, Afryka, Ameryka Południowa, Azja). Jego łączna trasa to 446 tysięcy kilometrów, co oznacza, że gdyby ktoś wystartował we wszystkich, to okrążyłby Ziemię 11 razy. Takiego przypadku nie było, ale na uznanie zasługuje wyczyn Japończyka Yoshimasy Sugawary, który uczestniczył w 36 edycjach.
Zróżnicowane warunki klimatyczne w Ameryce Południowej prowadziły do ekstremalnych różnic na trasach. Najwyższą temperaturę, 52 stopnie Celsjusza, odnotowano w 2017 roku w Argentynie, a najniższą - minus 16 stopni - w 2015 roku w Chile. W Argentynie zawodnicy musieli się wspiąć na najwyższą do tej pory wysokość – 4972 m n.p.m.
Aż takich wyzwań w Arabii Saudyjskiej nie ma. Uczestnicy nadchodzącej edycji pokonają prolog i 12 etapów o łącznej długości 7700 kilometrów (5100 km odcinków specjalnych), z czego większość po terenach piaszczystych. Rywalizacja zakończy się 17 stycznia w Shubaytah.